جبر و تفویض دو مکتب اعتقادی تاثیرگذار در رفتار انسان است. این دو مکتب فکری هماره در طول تاریخ با انسان بوده و زیان های بسیاری بر جامعه بشری وارد کرده است.
جبرگرایی بر این باور است که دست انسان در افعال و کارهایش بسته است. این دروغی بزرگ است؛ زیرا مومنان به این باور کارهای زشت و بد خود را به خدا نسبت می دهد؛ چنان که یزید و ابن مرجانه در قتل امام حسین(ع) گفتند: خدا او را کشت؛
این در حالی است که خداوند با تشریع احکام و مکلف کردن انسان به تکالیف شرعی عملا در چارچوب واجبات و محرمات، این قول را باطل دانسته است؛ زیرا اگر براساس آموزه های وحیانی قرآن و دیگر کتب آسمانی از تورات و انجیل تکالیفی برای انسان است و پاداش بر اساس آن سامان یافته است؛ پس باید گفت که جبرگرایی باطل است و انسان در کارهایش دارای اختیار بوده و قدرت ترک و انجام آن را داشته و باید پاسخ گویی اعمالش باشد.
تفویض گرایان بر این باورند که خداوند خلق را به خودشان واگذار کرده و کاری به کار آنان ندارد. یهودیان این گونه می گفتند و عمل می کردند. خداوند می فرماید: وَ قَالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللّهِ مَغْلُولَةٌ؛ و یهود گفت: دست خداوند بسته است.(مائده ، آیه 64) در حقیقت آنان خداوند را پس از خلقت خلق ناتوان می دانستند؛ و بر این باور بودند که خداوند پس از خلقت خلق را به حال خودش رها کرده و آزاد گذاشته است. بر همین اساس آنان خود به وضع قوانین پرداخته و بر خلاف آموزه های وحیانی تورات و انجیل، به هر کار منکر و زشتی رو می آوردند و فسق و فجور کرده و از گناه اجتناب نمی کردند. خداوند می فرماید: کَانُوا لاَ یَتَنَاهُوْنَ عَن مُنکَرٍ فَعَلُوهُ؛ آنان از هیچ کار زشتی که انجام می دادند، اجتناب نمی کردند.(مائده، آیه 79)
پس بر اساس این آیه باید گفت پذیرش دیدگاه تفویض نیز موجب می شود تا انسان به فسق و فجور رو آورده و اعتقادی به قوانین شریعت نداشته باشد و بر خلاف آن عمل و رفتار کند و همان طوری که اهل شبهه به قیامت و معاد برای شهوت عملی و فجور به این شبهه پرداخته و بدان دامن می زنند(قیامت? آیات 4 و 5) اینان نیز این گونه دست خویش را برای گناه آزاد گذاشته و دستان خداوند را بستند.
البته امروز همین دیدگاه در جامعه غربی در قالب اومانیستی از سوی یهودیان به عنوان یک فلسفه درباره هستی مطرح شده و انسان گرایی یهودی و مسیحی شکل گرفته است تا جایی که هر چه امروز در جوامع بشری رخ می دهد بر اساس همین اصل تفویض گرایی یهودی است. بر اساس این دیدگاه خداوند دست بسته کنار گذاشته شد و خود انسان ها به وضع قوانین بر اساس اصالت لذت پرداختند. این گونه است که امروز در جوامع بشری به ویژه جوامع غربی هر گونه منکری در قالب اصالت لذت به عنوان قانون در می آید و هم جنس گرایی و مانند آن قانونی می شود.
اصولا یهودیان از سوی خداوند و پیامبرانشان به سبب این گونه تفکرات و رفتارها لعن شده اند.(مائده، آیه 78)